505. viteška brdska brigada je brigada koja je za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini bila u sastavu Petog korpusu Armije RBiH. Osnovana je 15. augusta 1992. godine u Bužimu kao 105. bužimska krajiška pješadijska brigada, da bi 1. aprila 1993. godine naziv brigade promijenjen u 505. brdska brigada. Tokom rata, usljed zasluga u odbrani Bosne i Hercegovine, brigadi je dodijeljeno kolektivno priznanje ‘’slavna’’ a potom i najviši počasni naziv ‘’viteška’’. Komandant brigade od njenog osnivanja pa do smrti bio je brigadir Izet Nanić. Sjedište brigade je tokom cijelog njenog postojanja bilo u Bužimu.
Historija
Početkom rata u Bosni i Hercegovini dolazi do formiranja raznih dobrovoljačkih odreda kao odgovor na otvorenu agresiju. Tako se u Bužimu 15. augusta 1992. godine formira 105. bužimska krajiška pješadijska brigada. U sastav novoformirane brigade ulaze sva 3 odreda Teritorijalne odbrane Bužim kao i druge samostalne jedinice sa ovog područja kao što su: specijalne jedinice ‘’Hamze’’ i ‘’Gazije’’ i drugi samostalni odredi. Za komandanta brigade postavljen je Izet Nanić, tadašnji poručnik, koji će brigadu kroz njen viteški ratni put voditi sve do svoje smrti 5. augusta 1995. godine. Za načelnika štaba postavljen je Fuad Kulauzović dok su pomoćnici za bezbjednost odnosno logistiku bili Zijad Nanić i Ibrahim Cinac. Reorganizacijom 5. korpusa Armije RBiH, brigada je preimenovana u 505. brdsku brigadu.
Priznanja
Za doprinos u odbrani Bosne i Hercegovine 505. brigadi je prvo dodijeljen naziv slavna a potom prema odluci predsjedništva R BiH od 14. decembra 1993. godine i najviši kolektivni počasni naziv viteška. 51 borac i starješina ove brigade su dobitnici najvišeg pojedinačnog priznanja Armije RBiH Zlatnog ljiljana.
Značajnije akcije i uspjesi
– MUNJA ’93 – januar 1993. godine
– Oslobađanje Velike Kladuše – 21. augusta 1994. godine
– Slamanje neprijateljske ofanzive operacije “BREZA” – septembar 1994. godine
– Operacija Sana ‘95 – Oslobađanje Bosanske krajine zajedno sa drugim jedinicama 5. korpusa