Formiranje prvih jedinica vezano je za formiranje Općinskog štaba TO Tešanj (05. aprila 1992. godine). Formirani su: Odred TO Kalošević, Odred TO Jelah, Odred TO Miljanovci, četa TO Piljužići – Blaževići i četa TO Ljetinić. Jedinice nivoa brigade ovdje se počinju formirati već u junu mjesecu – 1. tešanjska brigada formirana je 18. juna 1992. godine. Dana 24. decembra 1992. godine transformira se u 202. brdsku brigadu Tešanj. Počasni naziv „Slavna” dodjeljuje joj se 15. aprila 1993. godine, (popularni naziv „Garava” – 25. aprila 1993. godine), a „Viteška”- 25. aprila 1994. godine.
Ova brigada 13. marta 1995. godine biva preimenovana u 372. vitešku brdsku „Garavu” brigadu. Dana 15. marta 1993. godine od tešanjskih jedinica formirana je 207. brdska brigada „Pousorska – ljuta” (kasnije preimenova u 377. brdsku brigadu). Počasni naziv „Slavna” dodijeljen joj je 14. decembra 1993. godine, a „Viteška” – 24. novembra 1994. godine. Na teritoriji općine Tešanj formirana je 08. februara 1993. godine 204. brdska brigada Teslić, koja je cijelo vrijeme djelovala u zoni OG-7 jug. Od izbjeglog stanovništva iz Doboja formirana je 08. februara 1993. godine 203. motorizovana brigada „Doboj-Bosna”. Na slobodnoj teritoriji Tešnja bilo je i sjedište Operativne grupe 7 jug, koja je formirana 08. marta 1993. godine, a 25. januara 1995. godine preformirana je u 37. diviziju. Početkom 1995. godine (03. februara) formirana je 375. oslobodilačka brigada. Slobodna teritorija čiji je centar bio Tešanj našla se u veoma teškoj situaciji, u okruženju, poslije otvorene kolaboracije sa agresorom 111. xp brigade HVO Žepče. Samo intenzivna ofanzivna borbena djejstva omogućila su joj snabdijevanje materijalno-tehničkim sredstvima iz ratnog plijena i opstanak u okruženju. Poput slobodnih teritorija u Posavini (Brčko i Gradačac), i teritorija općine Tešanj je cijelo vrijeme rata bila na pravcu glavnog udara agresorskih snaga. Međutim, agresor nikad nije ostvario svoju namjeru da za Banja Luku ima i rezervni put: Doboj-Jelah-Teslić. Širi prostor Tešnja bio je začarani teritorij za sve agresorske jedinice koje su se u njemu okušale u borbi, u kojem su se gubile i borbena tehnika sa posadama i čitave jedinice. Općina Tešanj i jedinice formirane od domicilnog stanovništva imale su 227 poginulih i oko 1200 ranjenih boraca, te 96 poginulih i 503 ranjena civila (nisu uzeti u obzir podaci teslićkih i dobojskih jedinica). Dobitnika ratnog priznanja „Zlatni ljiljan” je 38, od kojih je 12 ovo priznanje dobilo posthumno.
Skip to content